Even een stukje Noord Peruaanse historie.
Rond 1600 vC bloeide in de omgeving van Casma aan de kust van Noord Peru de Sechín cultuur. Zo´n 5 km buiten Casma is een groot tempelcomplex uit deze periode ontdekt, dat we bezoeken (foto´s). Drie wanden van de tempel zijn gerestaureerd en 500 stenen met relief tekeningen die een strijd symboliseren.
De Sechín cultuur won aan macht in de binnenlanden, tot aan de centrale Andes. Daar ontstond rond 900 vC het belangrijke centrum van Chavín de Huantar, wiens invloed in hoogtijdagen rijkte van Chiclayo aan de Noordperuaanse kust tot aan Ica ten zuiden van Lima. Deze cultuur was niet eens zozeer belangrijk vanwege haar hoog ontwikkelde architectuur, als wel om haar culturele invloeden zoals ceramische kunstnijverheid, textielproductie en metaalbewerking. Vanuit Huaraz maken we een trip naar Chavín de Huantar (foto´s). Een vreselijke kuilenweg leidt ons over de toppen van de Cordillera Blanca (of althans, zo voelt het..) en vier uur later bereiken we eindelijk de plaats van bestemming. Het is de rit wel waard: hier liggen de resten van een enorm fort uit 800 vC. Het labyrinth aan tunnels onder het complex is gedeeltelijk open voor publiek en het geeft een goede indruk van hoe pienter deze lui architectonisch gezien moeten zijn geweest. In één van de gangen worden we verrast door de prachtige stenen Lanzón monoliet.
Vanaf ongeveer 100 nC komt de Moche cultuur op. Het is een volk dat bekend wordt om haar intensieve irrigatie projecten. Er wordt zelfs gezegd dat hun technieken een belangrijke inspiratie vormden voor de Inca´s. Maar nog bekender wordt hun kunst zoals de enorme ornamenten van zilver, goud en edelstenen. De Moche bouwen hun hoofdstad even buiten wat nu Trujillo is. We bezoeken de twee tempels Huaca del Sol en de la Luna, die de resten van deze stad vormen (foto´s). 45 m hoog, 6 niveau´s en wanden beschilderd met heldergekleurde tweedimensionale motieven. Erg mooi, alleen hebben de Spanjaarden ruim éénderde van de tempels vernietigd op zoek naar schatten… Bastards.
Waren ze maar drie uur verderop aan de kust in Chiclayo geweest want in het nabijgelegen Sipán is in 1987 een enorme vondst van deze Moche cultuur gedaan. 12 koninklijke tombes zijn ontdekt met daarin 1800 jaar oude offers (foto´s). De tombes liggen ergens in de middle of nowhere langs een (alweer) goeie gatenweg en de site is volkomen verlaten, maar het is erg gaaf om zo van bovenaf die graven in te kijken. De belangrijkste vondst van de tombe van El Señor de Sipán: op zijn tocht naar het hiernamaals kreeg hij bérgen goud, sieraden en ceramiek mee en verder een priester, twee vrouwen, een kind, een bewaker, twee llamas, een hond! Gezellig. We vragen ons wel een beetje af waar al die rijkdom gebleven is…
Als we een dag later in Lambayeque in het museum zijn, blijkt dat alle schatten uit de tombes daar uitgestald zijn en het is werkelijk bizar hoe veel het is en hoe goed alles bewaard is gebleven! Je moet ons helaas op ons woord geloven want het was verboden foto´s te maken 
Het laatste volk wat heerst voor de Inka´s de boel in 1450 veroveren, zijn de Chimú (kun je het nog volgen?!) Hun empirisch rijk werd bestuurd vanuit Chan Chán in de omgeving van Trujillo (foto´s). De opgravingen van deze oude stad liggen enorm verspreid en tja, op de foto´s zijn het vooral stenen en zand en stenen (..op de site ook trouwens).
Zo, wakker worden: einde van deze geschiedenisles.
