Voor de liefhebbers van de Galibi aapjes uit Suriname: hier en hier zijn twee filmpjes met apestreken! (kijk uit voor je nek bij het kijken naar het tweede filmpje…)
Op de top van de Voltzberg in het Centraal Suriname Natuurreservaat was overal om ons heen tropisch regenwoud, kijk hier maar eens om te zien wat ons uitzicht was.
Tenslotte hebben we nog een filmpje van de zogenaamd gevaarlijke Stabroek Market in Guyana… Dit was de locale hit in Guyana die je ook in het filmpje terughoort!
Onze Galibi tour eindigt niet bij de schildpadden op het strand, maar neemt ons de volgende dag nog mee de grens over naar Frans Guyane. Aan de rivier die de twee landen scheidt, ligt Saint Laurent du Maroni en hier bezoeken we de overblijfselen van een transportatiekamp. Vanaf 1858 werden veroordeelden uit Frankrijk hierheen gebracht en vastgehouden of tewerkgesteld. De omstandigheden waren erg beroerd en alles werd gedaan om er zoveel mogelijk gevangenen met zo weinig mogelijk eten te herbergen. Het strafkamp diende voornamelijk als tijdelijk onderkomen. Vanuit hier werden gevangenen getransporteerd naar 1 van de vele andere strafkampen die Frans Guyane in die tijd telde, zoals het bekende kamp op Iles du Salut voor de kust van Kourou. Het is het kamp in Saint Laurent van waaruit Papillon is gevlucht en het is bijzonder om zijn cel hier in het echt te kunnen bekijken.
Na de rondleiding moeten we “helaas” afscheid nemen van de kakkers en de rest van de groep die zich opmaken voor de terugreis naar Paramaribo. Wij pakken ons boeltje en gaan op zoek naar een autoverhuurbureautje. Openbaar vervoer schijnt er in Frans Guyana namelijk nauwelijks te zijn en de busjes die er rijden zijn bovendien peperduur. Dus een mooi excuus om eindelijk weer eens zelf te gaan rondscheuren. En dat blijkt hier prima te kunnen! Waar de wegen in Suriname vol gaten en kuilen zitten en veelal onverhard zijn, draaien we hier ineens een gladde, volledig geasfalteerde racebaan op. Zo kan het dus ook!
We rijden die middag meteen door naar de hoofdstad Cayenne. Het landschap is wel enigszins saai: eindeloos glooiend velden en bossen met nauwelijks bewoning. Alsof je vanuit Dijon de Route Nationale opdraait en je moet nog tot Valence, zoiets zeg maar… Frans Guyana is een departement van Frankrijk en wordt bestuurd door een Préfect. Er woont het bekende allegaartje van Afrikanen en Aziaten, maar ook veel Fransen die werken voor het Europese Space center in Kourou. De vele rotondes, offices du tourisme en alle vestigingen van Mr Leclerc en Cora vlak voor Cayenne laten ons al gauw zien hoe ontzettend Frans het hier is. En we betalen weer met de welvertrouwde Euro!
In Cayenne blijkt dat wel meer peperduur is dan alleen het OV en de geruchten blijken waar te zijn: het is hier net zo duur als hartje Parijs! Slik. We rijden langs alle hotelletjes in en om Cayenne (lees: 5) en krijgen na 7 maanden Spaans, wat Engels en nu weer 2 weken Nederlands geen Frans woord uit onze strot. “Un chambre pour deux” oefenen we in de auto, en schieten in de lach als Edwin bij de receptie vervolgens alles beantwoort met “Si, si!”. Nou ja als we dan toch grof geld aan het spenderen zijn, willen we er ook wat moois voor hebben. Dus rijden we naar een of andere sjieke hut met prachtige tuinen en een pool en checken ons in. We melden de Francoise achter de receptie dat we even de bagage uit de auto gaan halen en als we vervolgens als enorme paupiers met 2 backpacks terug de lobby binnenkomen, staan ze toch wel een beetje vreemd te kijken!
De volgende dag rijden we door het gebied onder Cayenne. Er liggen een aantal kleine dorpjes waaronder Village Hmong. Hier leven de Hmong vluchtelingen, dus zien we er ineens alleen maar Aziaten die loempiatjes verkopen.
Op maandag bezoeken we dé trekpleister van het land: Centre Spatial Guyane. We beginnen met het museum waar de hele historie van de ruimtevaart wordt uitgelegd. Met te veel informatie, te veel details, afkortingen en te veel technisch gewauwel; daar kunnen 2 economen natuurlijk geen touw aan vastknopen.
“The ATV will be installed in the S5 EPCU buildings run by CNES, to undergo specific verification and integration operations and then to be fuelled before launch. The EPCU S5 gathers three large clean rooms, connected by corridors where the satellites are dealt with as of their arrival until their transfer to the Final Assembly Building (BAF). The ATV is prepared at the S5C. This first building of 700 m2 is used for non-hazardous preparation work. After 3.5 months, the ATV will be moved to the S5B, a 400 m2 building, for fuelling. The S5B is the first CSG facility to enable the fuelling of spacecraft with Russian propellants. To adapt the chemical laboratory run by CNES, to its specific characteristics, CNES acquired new analysis equipment (specific analysers and filters, equipment for sampling gas, gas standards, flowmeters) and developed new methods.”
Wij vragen ons alleen maar de hele tijd af: wat kost dat nou, zo`n Ariane cinq?? Met een totale informatie-overload stappen we vervolgens in de bus voor een rondleiding over het enorme complex. We rijden langs alle onderdelen van het lanceringsproces. Maar na de B.I.L., de B.A.F. en de B.A.R. snappen we er geen B.A.L. meer van. Wel gaaf hoe we echt overal met onze neus bovenop mogen staan, zelfs in het controlecentrum, de regiekamer en op de lanceringsplatformen van de Ariane 4 en 5. Best indrukwekkend om op de plek te staan waar deze raketten een enkeltje heelal krijgen! De drie uur durende tour is alleen geheel in het Frans. En een baguette bestellen in de supermarché is wel wat anders dat dit ingewikkelde astronomische verhaal proberen te volgen…
Na dit beklaag vullen we natuurlijk wel als echte Hollanders op de evaluatie in dat alles très bien was en dan snellen we ons terug naar het westen van het land. In het donker komen we aan in St Laurent. In een poging om onze enorme kostenpost hier toch nog een beetje binnen de perken te houden huren we voor die nacht een hangmat bij een familie in de achtertuin. En believe it or not, dat sliep bijna net zo lekker als die luxe mansion .
De volgende dag leveren we met pijn in het hart ons scheurmobiel weer in om met de bus terug te gaan naar Paramaribo want tja.. voor je het weet raak je gewend aan al deze luxe! (foto`s)
Suriname is zo’n land waar je nauwelijks op eigen houtje het binnenland in kunt. En aangezien we wel een hoop van het land willen zien, boeken we nog maar een tour. De laatste alweer: naar Galibi, een Indianendorpje in het meest noord-oostelijke puntje van Suriname. Op de stranden die hier liggen, leggen lederschilpadden ’s nachts hun eieren. En we zitten midden in het seizoen dus grote kans dat we er aan aantal kunnen spotten!
We vertrekken met een groep van 24 (!) Nederlandse toeristen, inclusief 10 bejaarde kakkers 
’s ochtends vroeg vanuit Paramaribo. De busrit is weer even beroerd als altijd en al gauw begint de bourgeoisie elkaar verontwaardigd aan te kijken. Wij zitten helemaal achter in de bus en stuiteren zowat met de kop tegen het dak, maar ja… zelfs dat soort dingen lijken te wennen. Het voordeel van al een tijd op reis zijn! Intussen babbelt madam 1 in gestaag tempo tegen madam 2 over al haar spannende reiservaringen in het Sheridan van Iguazu en het Hilton van Quito, zodat ons weinig anders rest dan in volledige ignore-status te gaan en te genieten van het uitzicht.
Na een boottochtje komen we aan in Galibi en maken een wandeling door het dorp. Eén van de inwoners heeft een soort eco-dierentuintje opgezet om de kinderen van het dorp wat te leren over de lokale fauna en tegelijkertijd zijn brood te verdienen. Het is erg bizar dat we 4 dagen in de jungle heel veel moeite hebben gedaan om hoog in de bomen een doodshoofdaapje te zien, terwijl ze hier opeens op je schouder springen en aan je haren trekken. Maar ze zijn wel écht heel leuk!
Onze gids is in Galibi geboren en vertelt ons over het leven in het dorp, de historie en de ontwikkeling die het heeft doorgemaakt. Als vervolgens één van de heren uit onze groep op onwijs bekakte toon vraagt “Wat zijn dat eigenlijk: inheemsen??” kan zelfs de gids zijn lach nauwelijk inhouden en keren we snel terug naar de lodges om te vertrekken naar de stranden. In het pikkedonker varen we vervolgens met een bootje richting open zee en dat is op zich al een heel avontuur! Eenmaal op het strand zien we uiteindelijk drie enorme lederschilpadden waarvan er eentje juist bezig is eieren te leggen. We mogen erg dichtbij komen, voorzichtig met gedempt licht een kijkje nemen en wat foto’s maken zonder flits. Indrukwekkend!! (Foto’s)
In Paramaribo boeken we een tour de binnenlanden in. Onze eerste keer echt de jungle in want we hebben gehoord dat van Zuid Amerika het tropisch regenwoud van Suriname het meest ongerept is en de tours die georganiseerd worden weinig commercieel zijn en dus geen massatoerisme trekken. Stinasu, een club die verschillende natuurreservaten beheert, waakt ervoor dat toerisme in deze gebieden op een ecologische wijze wordt ingevuld. Allemaal prima dus!
Voor onze tour van 4 dagen moeten we om 7.00u ‘sochtends verzamelen. Maar uiteraard staat de crew nog rustig wat bevoorrading na te tellen en arriveert de guide pas een uur later… Enfin, na achten vertrekken we, met nog vier Nederlanders. Er staat ons een lange busrit te wachten. Het eerste uur is de weg nog verhard maar daarna is het één groot drama: kuilen, overgelopen beekjes, modder… we butsen 7 uur lang lang zonder pauze de bush in. Tegen vier uur ’s middags zien we inmiddels scheel van de honger maar gelukkig zien we het verlossende bruggetje opdoemen: we zijn er! Althans, tot zover deel 1 van de reis. Na een goed bord bami laden we alles in een bootje en is het nog 2 uur varen tot Foengoe eiland: dit wordt onze slaapplaats de komende dagen! En dan maken we voor het eerst kennis met slapen in de jungle. We krijgen een kamer in een houten lodge aan de rand van het woud toegewezen, met open veranda en wanden. Voor het slapen gaan wordt nog even één en ander toegelicht over de rondkruipende en -vliegende bewoners van dit eiland, van vogelspin tot bushmaster. Juist ja… Goddank hebben we een klamboe!! ’s Nachts worden we uit onze slaap gehouden door een kakefonie van brulapen. Erg apart!
Wanneer het langzaam weer licht wordt (en Sara eindelijk naar het toilet durft) moeten we vroeg uit de veren want vandaag staat een lange wandeltocht naar de Volzberg op het programma. Er gaat nog een lokale gids van het eiland met ons mee: één of andere weirdo die duidelijk iets teveel stickies rookt en om de haverklap “Ja toch!” roept. Af en toe is ie niet te stuiten en roept ie het met een interval van 2 sec. Alsof er een plaat blijft hangen zeg maar . Ach hij weet wel erg veel van de natuur af dus daarmee scoort hij punten!
We maken een lange maar indrukwekkende tocht door het regenwoud en zien veel mooie bomen, planten, vogels en zelfs aapjes. Als we uiteindelijk in een verstikkende hitte de Voltzberg opgeklommen zijn, is het uitzicht adembenemend: we kijken 360 graden om ons heen uit over de toppen van het woud. Tot aan de horizon bomen en helemaal in het zuiden zien we ver weg Brazilie. Gaaf!
Op de terugweg gaan we allemaal helemaal kapot. Het is bloedheet, we zijn kletsnat van al het zweten en het is nog drie uur lopen. Maar na een tijd horen we in de verte het watervalletje van waar we de tocht zijn begonnen. De beentjes gaan opeens weer sneller en aangekomen liggen we binnen no-time in het koude water. Relaxed!
Terug op Foengoe eiland heeft onze kokin een heerlijke Surinaamse maaltijd klaar staan. Buikjes rond, zegt de gids ineens dat dit de (verlate) lunch is (het is 18u!). Zo meteen komt het avondeten want ja, je moet in toch twee keer warm eten in Suriname… ook als je midden in de jungle bivakkeert! We willen onze big-mama kokin (die trouwens écht verrukkelijk kan koken) niet teleurstellen dus twee uur later scheppen we onze borden weer vol. Lang leve de Suri keuken!
De volgende dag gaat het allemaal wat relater aan: een tochtje over het eiland, een beetje zwemmen in de rivier en een wandeling naar de Ralleighvallen. Dit is een waterval die in Paramaribo veelvuldig gepromoot wordt maar wat in onze ogen eerder lijkt op een kleine stroomversnelling… Maar ja, wij zijn natuurlijk ook verwende nesten na Iguazu! ’s Avonds komen er lekkere djogo’s op tafel (grote flessen Parbo bier, met een logo dat verdacht veel op Amstel lijkt) en een fles Borgoe rum. Prima! En die nacht slapen we opeens als een roos…
Na nog een laatste wandeling over het eiland en de laatste kans aapjes te spotten, is het tijd terug naar Paramaribo te gaan. Gelukkig niet die zelfde helse weg terug maar lekker in een Cessna vliegtuigje. ’s Ochtends krijgen we te horen dat onze vlucht opeens drie uur eerder gaat dan gepland. Als we dan ’s middags al een uur staan te wachten op de airstrip, krijgt de gids opeens een bericht dat er niet zoals afgesproken 2 kleine vliegtuigjes komen, maar 1 grote waar we samen in kunnen. 5 minuten later zien we iets aankomen en het is… toch een kleine Cessna! Er wordt wat gebakkeleid tussen piloot en gids want tja, hoe moet dat nou? Uiteindelijk mogen de twee koppels als eerste mee en moeten de anderen wachten op een tweede vliegtuigje. Hoelang dan? Is het al onderweg? Iedereen gaapt elkaar aan en niemand lijkt een antwoord te hebben. Als we nog geen 2 minuten in de lucht zijn, zien we het tweede vliegtuigje aankomen. Ongelooflijk! Best lastig om iets af te spreken in dit land! De vlucht is wel echt spectaculair. Je beleeft alles van dichtbij: wat de piloot doet, maar ook tropische regenbuien…! Veilig landen we een uurtje later op vliegveld Zorg & Hoop. Wat een gave trip! (foto’s)
In Georgetown is er aanbod genoeg van busbedrijfjes die ons naar Paramaribo willen brengen. Het bedrijfje Bin Laden valt meteen af.. Uiteindelijk kiezen we voor Fatman en als de chauffeur ons ’s morgens komt ophalen is het niet moeilijk om hem te herkennen. Het stuk Georgetown-grens Suriname gaat boven verwachting soepel. Daarna maken we met een ferry de oversteek en dan zijn we in Suriname. Alles gaat ineens in het Nederlands en op de vraag “Wat zit er in die tas?” (met een zware Surinaamse tongval) antwoorden we met een grote glimlach “Alleen kleren..”.
Dan is het nog ver naar Paramaribo. De wegen zijn bijzonder beroerd maar we kijken onze ogen uit en hoe Nederlands is het landschap: veel weiden met koeien, veel polders en kanalen. Alleen de molens ontbreken! Ook in het winkeltje bij het tankstation is het oerhollands en kopen we spritsen en staat er pindakaas en hagelslag in het schap. Aangekomen in Paramaribo hebben we een prima guesthouse en ’s avonds eten we aan de Waterkant bij een Warung, één van de vele Indonesische eettentjes die je overal in Suriname vindt. Heerlijk!
Veel Javanen zijn tijdens de koloniale periode naar Suriname getrokken/gehaald (*doorhalen wat niet van toepassing is…) Ze hebben veel van hun cultuur meegenomen waaronder hun heerlijke keuken. Sowieso is Suriname één multiculti smeltkroes want hier leven Christenen, Javanen, Hindoestanen, Joden, Creolen, Bosnegers en Chinezen vredig naast elkaar. Zo kan het dus ook! Iedereen respecteert elkaars geloofsovertuiging. Ook hebben ze ruilhandel toegepast op het aantal feestdagen: de Christenen hebben er een aantal ingeleverd voor Hindoestaanse en Joodse met als resultaat veel verschillende nationale feestdagen. Uniek! De instelling van Surinamers is uitermate relaxed: ze maken zich om niets druk! Kunnen wij nog veel van leren… Ze zijn superaardig en behulpzaam. En heel belangrijk: ze lachen heel veel. We voelen ons gauw thuis, zeker als we merken dat Paramaribo eigenlijk één groot dorp is.
In Paramaribo horen we overal om ons heen Nederlands. Niet alleen van de Surinamers maar ook van de vele Nederlanders die hier vakantie vieren. We zien hele hordes meisjes, en een verdwaalde jongen, en later blijkt dat Suriname een gewilde stageplek is in het onderwijs, gezondheidszorg of toerisme. Jammer alleen dat die Nederlanders hun geplande levensstijl hebben meegenomen hierheen want als we op de bonnefooi aankomen blijkt dat je toch wel een flinke tijd van tevoren alles lekker geregeld moet hebben… Geldt niet voor ons! Dus we moeten een aantal keer verkassen van guesthouse.
Vanuit Paramaribo bezoeken we de Jodensavanne. Hier vestigden de Joden zich in 1639, ver weg van het toen roerige Paramaribo. Van de savanne is niet meer veel over maar dit is wel een belangrijke plek in de geschiedenis van Suriname. Met de boot varen we erheen en onderweg vertelt onze gids Cor honderduit over het land, de cultuur, de mentaliteit: allemaal met veel humor en een gezonde dosis zelfspot. Afspraken maken, ze nakomen of ernaar handelen blijkt niet een core competentie te zijn van de Suri. Regelmatig verbazen we ons over de rekbaarheid van afspraken of hoe moeilijk iets heel simpels wordt gemaakt. Tja, we maken ons er maar niet te veel drukte om…
Een dag later bezoeken we de oude plantage Rust & Werk waar vroeger door Javanen suiker werd verbouwd. We krijgen een heerlijke Javaanse lunch! Ook bezoeken we Braamspunt en Nieuw Amsterdam. Tot drie keer toe proberen we onderweg dolfijnen te spotten maar die hebben op z’n Surinaams geen zin om te werken… (Foto’s)
